Pobl Enwog Gwlad Groeg
Tabl cynnwys
O'r hen amser hyd heddiw, mae Groegiaid wedi cyfrannu, mewn ffordd neu'i gilydd, at wareiddiad byd-eang. Mae'r ysbryd Groegaidd wedi goroesi trwy'r oesoedd ac yn parhau i gyrraedd uchelfannau newydd. Mae llawer o Roegiaid wedi gosod esiampl trwy eu celfyddyd, eu hathroniaeth neu eu proffesiwn, ac wedi creu llwybrau newydd i bawb eu dilyn. Mae'r rhestr hon yn cyflwyno rhai o'r Groegiaid enwocaf a mwyaf dylanwadol mewn hanes.
Gweld hefyd: Haf yng Ngwlad Groeg20 o Roegiaid Enwog i'w Gwybod
Homer
Cerflun Homer yn Ithaca Gwlad GroegBardd epig Groegaidd hynafol o'r cyfnod Archaic oedd Homer. Bu'n byw tua 800-700 CC ac fe'i hystyrir yn eang fel awdur dwy o gerddi epig mwyaf hynafiaeth, yr Iliad a'r Odyssey, sydd hefyd yn sylfaen i lenyddiaeth Groeg hynafol. Tybir iddo gael ei eni ger ynys Chios, er bod saith o ddinasoedd eraill yn honni mai dyna oedd ei fan geni.
Ymhellach, mae haneswyr yn credu bod Homer ei hun yn ddall. Mae dadl barhaus ynghylch awduraeth y ddwy gerdd epig, gyda rhai ysgolheigion yn honni mai gweithiau athrylith unigol ydynt neu fod yn rhaid ystyried ‘Homer’ fel label ar gyfer traddodiad llenyddol cyfan. Beth bynnag, ni ellir gwadu bod y gweithiau hyn wedi cael dylanwad enfawr nid yn unig ar feirdd yr hen amser ond hefyd ar feirdd epig diweddarach llenyddiaeth y Gorllewin.
Socrates
SocratesGroegwr oedd Socratesmae nofelau yn cynnwys Zorba the Greek (1946), Christ Recrucified (1948), Captain Michalis (1950), a The Last Temptation of Christ (1955).
Ysgrifennodd hefyd lawer o ddramâu, cofiannau, ac ysgrifau athronyddol, megis Gwaredwyr Duw: Ymarferion Ysbrydol. Cyfieithodd hyd yn oed nifer o weithiau nodedig i Roeg Fodern, megis y Divine Comedy, Thus Spoke Zarathustra, a'r Iliad. Am ei waith, cafodd ei enwebu am y Wobr Nobel mewn Llenyddiaeth naw gwaith.
Konstantinos Kavafis
Tynnu llun Cavafy yn Alexandria, Ffotograffydd anhysbys (wedi'i lofnodi: Pacino), Parth cyhoeddus, trwy Comin WikimediaGaned Konstantinos Kavafis yn Alexandria, yr Aifft, yn 1863 ac mae'n fwyaf adnabyddus fel un o feirdd pwysicaf llenyddiaeth Roeg Fodern. Bu'n byw yn Alexandria ar hyd ei oes, a bu'n gweithio yno fel clerc yn y Weinyddiaeth Gwaith Cyhoeddus. Ysgrifennodd 155 o gerddi, pob un ohonynt mewn Groeg, tra bod dwsinau mwy yn dal yn anghyflawn neu ar ffurf brasluniau.
Gwrthododd gyhoeddi unrhyw ran o’i waith yn ffurfiol, ac ni adnabuwyd ei farddoniaeth yng Ngwlad Groeg tan ar ôl cyhoeddi ei flodeugerdd gyntaf yn 1935, ddwy flynedd ar ôl ei farwolaeth. Mae Kavafis yn adnabyddus am ei ddefnydd rhyddiaith o drosiadau, ei ddefnydd athrylithgar o ddelweddaeth hanesyddol, a'i berffeithrwydd esthetig. Roedd cymeriad unigryw ei gelf yn ei wneud yn adnabyddus y tu allan i Wlad Groeg hefyd, gyda'i gerddi wedi'u cyfieithu i lawerieithoedd tramor.
Giorgos Seferis
Bardd a diplomydd Groegaidd oedd Giorgos Seferis, ac un o feirdd pwysicaf Groeg fodern. Cafodd ei eni yn Smyrna, Asia Leiaf, yn 1900 ac astudiodd y gyfraith ym Mhrifysgol Paris. Yna dychwelodd i Wlad Groeg a chafodd ei dderbyn i Weinyddiaeth Materion Tramor Brenhinol Groeg. Cafodd yrfa ddiplomyddol hir a llwyddiannus, pan ddaliodd swyddi diplomyddol yn Nhwrci, yn y Dwyrain Canol, ac yn y Deyrnas Unedig.
Bu ei deithiau helaeth yn gefndir ac yn ysbrydoliaeth i lawer o’i waith ysgrifennu, sy’n llawn themâu dieithrwch, crwydro, a marwolaeth. Am ei gyfraniad pwysig, dyfarnwyd y wobr Nobel mewn Llenyddiaeth i Seferis yn 1963, a derbyniodd hefyd lawer o anrhydeddau a gwobrau, gan gynnwys graddau doethur er anrhydedd gan brifysgolion Caergrawnt (1960), Rhydychen (1964), Salonika (1964), a Princeton (1965).
Odysseas Elytis
Yn cael ei ystyried yn eang fel un o brif ddehonglwyr moderniaeth ramantus yng Ngwlad Groeg ac yn y byd, roedd Odysseas Elytis yn un o'r beirdd pwysicaf Groeg yr 20fed ganrif. Cafodd ei eni yn Heraclion, Creta yn 1911 ac astudiodd y gyfraith yn Athen. Ymddangosodd ei gerddi am y tro cyntaf yn 1935 drwy’r cylchgrawn ‘Nea Grammata’ a chyfarfuwyd â naws gadarnhaol, wrth i’r arddull newydd a gyflwynodd gyfrannu’n aruthrol at y diwygiad barddonol a ddechreuodd ar drothwy’r Ail Ryfel Byd.ac y mae yn myned i fyny hyd ein dydd ni.
Mae barddoniaeth Elytis yn ymdrin yn gyfan gwbl â Helleniaeth heddiw ac yn ceisio llunio mytholeg newydd ar gyfer y cyfnod modern. Roedd ganddo ddiddordeb mawr yn natur golau ac mewn cwestiynau moesegol. Roedd ei waith o’r enw ‘Axion Esti’, diolch i’w leoliad i gerddoriaeth gan Mikis Theodorakis wedi’i wasgaru’n eang ymhlith Groegiaid a thyfodd i fod yn rhyw fath o efengyl newydd. Yn ystod ail hanner yr 20fed ganrif, cyrhaeddodd ei enwogrwydd bob cornel o'r ddaear, ac yn 1979 enillodd y Wobr Nobel mewn Llenyddiaeth.
Maria Callas
Teledu CBS, Mae parth cyhoeddus, trwy Wikimedia CommonsMaria Callas yn aml yn cael y clod am newid hanes opera. Ganed i deulu Groegaidd yn Efrog Newydd ym 1923, derbyniodd ei haddysg gerddorol yng Ngwlad Groeg yn 13 oed ac yn ddiweddarach sefydlodd yrfa yn yr Eidal. Mae'n cael ei hystyried yn eang yn un o gantorion opera enwocaf a mwyaf dylanwadol yr 20fed ganrif. Cafodd ganmoliaeth arbennig am ei thechneg bel canto, ei llais eang, a'i dehongliadau dramatig.
Lansiwyd ei gyrfa ym 1947 pan berfformiodd y brif ran yn La Gioconda Ponchielli yn Arena di Verona yn yr Eidal. Ei rolau enwocaf oedd Norma ac Amina (La sonnambula) Bellini a Violetta (La Traviata) gan Verdi, ymhlith eraill. Roedd y 1950au yn nodi uchafbwynt gyrfa Callas pan ddaeth yn brif donna assoluta o Milan.chwedlonol La Scala. Cymaint oedd ei chyflawniadau artistig fel y’i galwyd yn ‘Feibl opera’ a ‘The Divine One’.
Melina Merkouri
Actores, cantores a gwleidydd o Wlad Groeg oedd Melina Merkouri. Fe'i ganed i deulu gwleidyddol amlwg yn 1920 a graddiodd o Ysgol Ddrama Theatr Genedlaethol Gwlad Groeg. Ei rôl fawr gyntaf, yn 20 oed, oedd Lavinia yn Mourning Becomes Electra gan Eugene O’Neill. Rhagamcanwyd Se i fri rhyngwladol am ei rôl fel y butain galonog yn y ffilm Never on Sunday (1960). Am ei pherfformiad yn y ffilm honno, derbyniodd enwebiad Gwobr Academi ac enillodd Wobr Actores Orau Gŵyl Ffilm Cannes.
Cafodd Merkouri hefyd ei henwebu ar gyfer tair gwobr Golden Globe a dwy wobr BAFTA yn ystod ei gyrfa actio. Fel gwleidydd, roedd hi'n aelod o blaid PASOK a'r Senedd Hellenig. Ym mis Hydref 1981, daeth Merkouri yn fenyw gyntaf i fod yn Weinidog Diwylliant a Chwaraeon. Tra yn y swydd, un o'i phrif ymdrechion oedd ymgais i berswadio llywodraeth Prydain i ddychwelyd yr Elgin Marblis i Wlad Groeg; cynyddodd hefyd gymorthdaliadau'r llywodraeth ar gyfer y celfyddydau.
Aristotelis Onassis
Roedd Aristotelis Onassis yn oruchwylydd llongau Groegaidd a cronni eiddo preifat mwyaf y bydfflyd llongau, gan ddod yn un o ddynion cyfoethocaf ac enwocaf y byd. Wedi'i eni yn Smyrna ym 1906, ymfudodd gyda'i deulu i'r Ariannin ar ôl i'r Tyrciaid ail-gipio'r ddinas ym 1922. Yno, dechreuodd fusnes mewnforio tybaco a fu'n llwyddiannus iawn.
Erbyn iddo fod yn 25, llwyddodd i wneud ei filiwn cyntaf. Yn ystod yr Ail Ryfel Byd, daeth yn berchennog llongau a gosododd ei danceri a llongau eraill ar brydles i'r Cynghreiriaid. Rhwng 1957 a 1974 roedd hefyd yn berchen ar ac yn gweithredu Olympic Airways, y cwmnïau hedfan cenedlaethol Groegaidd, trwy gonsesiwn gan lywodraeth Gwlad Groeg. Roedd bywyd cariad Onassis hefyd dan y chwyddwydr yn aml iawn.
Roedd yn briod ag Athina Mary Livanos (merch y tecoon llongau Stavros G. Livanos), cafodd berthynas barhaus â'r gantores opera enwog Maria Callas ac roedd yn briod â Jacqueline Kennedy, gweddw Arlywydd America John F. Kennedy . Bu ei gwch hwylio moethus, Christina, a enwyd ar gyfer ei ferch, yn gartref parhaol iddo am flynyddoedd lawer.
Giannis Antetokounmpo
Keith Allison o Hanover, MD, UDA, CC BY-SA 2.0 , trwy Wikimedia CommonsMae Giannis Antetokounmpo yn chwaraewr pêl-fasged proffesiynol o Wlad Groeg ar gyfer Milwaukee Bucks y Gymdeithas Bêl-fasged Genedlaethol (NBA). Fe'i ganed yng Ngwlad Groeg i rieni o Nigeria yn 1994, a dechreuodd chwarae pêl-fasged i dimau ieuenctid Filathlitikos yn Athen. Enillodd ei ddawn yn fuan sylwSgowtiaid Americanaidd a chafodd ei godi gan Milwaukee Bucks fel drafft rhagarweiniol. Mae ei yrfa hyd yn hyn yn NBA wedi bod yn syfrdanol.
Yn 2016–17 arweiniodd y Bucks ym mhob un o’r pum prif gategori ystadegol a daeth y chwaraewr cyntaf yn hanes yr NBA i orffen tymor rheolaidd yn yr 20 uchaf ym mhob un o’r pum ystadegau cyfanswm pwyntiau, adlamiadau, cynorthwyo, dwyn , a blociau. Mae Antetokounmpo yn Chwaraewr Mwyaf Gwerthfawr yr NBA ddwywaith a chafodd ei enwi’n Chwaraewr Amddiffynnol y Flwyddyn yr NBA yn 2020. Am ei faint, ei gyflymder, a’i sgiliau trin pêl eithriadol enillodd y llysenw ‘Greek Freak’.
athronydd o Athen a fu'n byw yn ystod y 5ed ganrif CC (470-399 CC), ac a ystyrir yn eang fel un o sylfaenwyr athroniaeth y Gorllewin. Cafodd y clod hefyd am fod yn athronydd moesol cyntaf traddodiad meddwl moesegol y Gorllewin. Mae Socrates ei hun yn parhau i fod yn ffigwr enigmatig, oherwydd na ysgrifennodd unrhyw destunau, ac mae'r cyfan a wyddom amdano yn deillio o adroddiadau awduron clasurol, yn bennaf oddi wrth ei fyfyrwyr Plato a Xenophon.Caiff ei gredydu â chysyniadau eironi Socratig, a’r dull Socrataidd, neu elenchus, ac roedd yn ymroddedig i fywyd syml ac i ymholi i safbwyntiau pob dydd a barn boblogaidd y rhai yn ei ddinas enedigol, Athen. Yn 70 oed, cafodd ei roi i farwolaeth gan ei gyd-ddinasyddion ar gyhuddiadau o amhurdeb a llygredd ieuenctid. Mae un peth yn sicr: mae dylanwad Socrates ar athroniaeth y gorllewin yn parhau heb ei debyg.
Plato
PlatoAthronydd Athenaidd oedd Plato, myfyriwr o Socrates, sylfaenydd yr ysgol feddwl Platonaidd a'r Academi, y sefydliad dysgu uwch cyntaf yn y byd Gorllewinol. Bu'n byw yn ystod y 5ed a'r 4edd ganrif CC (428-348 CC), ac fe'i hystyrir yn eang yn un o'r ffigurau tyngedfennol yn hanes athroniaeth yr Hen Roeg a'r Gorllewin, ynghyd â Socrates a'i fyfyriwr enwocaf, Aristotle. Rhai o'i enwocaf a phwysicafcyfraniadau yw ei ddamcaniaeth o Ffurfiau, y Weriniaeth Platonaidd, a chariad Platonaidd.
Roedd ei ddiddordebau athronyddol yn rhychwantu llawer o bynciau a dylanwadwyd arno'n bennaf gan Pythagoras, Heraclitus, Parmenides, a Socrates. Mae'n ddiamau ei fod yn un o'r awduron mwyaf dylanwadol yn hanes athroniaeth ers i Neoplatoniaeth fel y'i gelwir gan athronwyr fel Plotinus a Proclus ddylanwadu'n fawr ar feddylfryd Cristnogol, Mwslemaidd ac Iddewig y cyfnod canoloesol, ac mewn estyniad, athroniaeth fodern.
Aristotle
AristotleAthronydd a polymath Groegaidd oedd Aristotle a oedd yn byw yn ystod cyfnod Clasurol yr Hen Roeg (384-322 CC). Efe oedd efrydydd penaf Plato, yr hwn wedi hyny a aeth yn mlaen i sefydlu ei ysgol ei hun, y Lyceum, a'r Peripatetic school of philosophy.
Ganed yn Stagira, yng Ngogledd Gwlad Groeg, ac ymunodd ag Academi Plato yn ddwy ar bymtheg oed a bu yno am ugain mlynedd. Mae ei ysgrifau yn ymdrin â llawer o bynciau, gan gynnwys ffiseg, bioleg, swoleg, metaffiseg, rhesymeg, moeseg, estheteg, barddoniaeth, theatr, cerddoriaeth, seicoleg, ieithyddiaeth, rhethreg, economeg a gwleidyddiaeth.
Creodd Aristotle synthesis cymhleth o’r amrywiol athroniaethau a fodolai o’i flaen, yn ogystal â geiriadur deallusol a methodoleg a ddefnyddiwyd yn ddiweddarach yn y Gorllewin. O ran dylanwad, ei athraw, Plato, a Socrates, yn unig, fel ei dyb ef, sydd yn ei gymmhwysowedi cael effaith enfawr ar bron bob math o wybodaeth yn y Gorllewin ac mae'n parhau i fod yn destun trafodaeth athronyddol gyfoes.
Mae Solon yn cael ei ystyried yn un o wneuthurwyr deddfau hynaf hynafiaeth. Wedi'i eni yn Athen tua 630 CC, roedd yn rhan o deulu bonheddig a masnachwr a bardd wrth ei alwedigaeth. Yn 594 CC , etholwyd ef yn Archon , (llywodraethwr), yn ninas Athen, gan gychwyn ar yrfa wleidyddol fawr. Mae'n enwog am ei ymdrechion i ddeddfu yn erbyn y dirywiad gwleidyddol, economaidd, a moesol yn Athen hynafol.
Yn ystod y cyfnod hwnnw, roedd Athen yn wynebu dirwasgiad economaidd a moesol oherwydd argyfwng amaethyddol. Cofir am Solon am ddeddfwriaeth seisachtheia, a waharddai i ryddfreiniwr Athen gaethiwo ei hun os na allai ad-dalu ei ddyledion. Er i'w ddiwygiadau fethu yn y tymor hir, wrth i'r teyrn Peisistratos ddod i rym yn fuan ar ôl ymadawiad Solon â'r ddinas, mae'n cael ei gredydu iddo osod y seiliau ar gyfer democratiaeth Athenaidd.
Pericles
Pericles Gellir dadlau mai Pericles oedd gwladweinydd Groegaidd mwyaf dylanwadol ei gyfnod. Wedi’i eni yn Athen tua 495 CC mewn teulu aristocrataidd, bu’n arwain y ddinas fel cadfridog am flynyddoedd lawer, gan ennill y teitl ‘y dinesydd cyntaf’ gan Thucydides. Llwyddodd Pericles i droi Cynghrair Delian yn Athenaiddymerodraeth, tra yr oedd hefyd yn hyrwyddo y celfyddydau a llenyddiaeth.
Drwy ei ymdrechion ef yn bennaf y cafodd dinas Athen yr enw da fel canolfan addysgol a diwylliannol Athen hynafol. Ar yr un pryd, ef oedd yr un a ddechreuodd y prosiect uchelgeisiol a greodd y rhan fwyaf o'r strwythurau sydd wedi goroesi ar yr Acropolis, gan gynnwys y Parthenon. Ar y cyfan, cafodd Pericles ddylanwad dwfn ar y gymdeithas Athenaidd, tra bod ei ddiwygiadau yn gosod y sylfaen ar gyfer datblygu systemau gwleidyddol democrataidd diweddarach y gwareiddiad Gorllewinol.
Hippocrates
<12
Paulus Pontius, Parth cyhoeddus, trwy Comin Wikimedia Meddyg Groegaidd o gyfnod Clasurol Gwlad Groeg oedd Hippocrates. Wedi'i eni ar ynys Kos yn 460CC, mae'n cael ei ystyried yn un o'r ffigurau pwysicaf yn hanes meddygaeth. Enillodd ei gyfraniadau i’r maes y teitl ‘Tad Meddygaeth’ ers iddo chwyldroi meddygaeth yr Hen Roeg a sefydlu’r Ysgol Hippocrataidd.
Ar adeg pan oedd pobl yn arfer priodoli salwch i ofergoeliaeth a digofaint y duwiau, dysgodd Hippocrates fod achos naturiol y tu ôl i bob salwch, gan osod maes meddygaeth yn llwybr gwyddonol. Er mai ychydig iawn sy’n hysbys am yr hyn a ysgrifennodd mewn gwirionedd, mae’n cael ei gydnabod yn eang am grynhoi gwybodaeth feddygol ysgolion blaenorol ac arferion rhagnodi ar gyfermeddygon trwy'r Hippocratic Corpus a gweithiau eraill.
Archimedes
Archimedes Yn Feddylgar gan Domenico Fetti, Parth cyhoeddus, trwy Comin Wikimedia Cytunir yn eang bod Archimedes of Syracuse yn un o'r mathemategwyr a'r gwyddonwyr gorau mewn hanes. Wedi'i eni ar ynys Sisili yn 287CC, symudodd i Alecsandria yr Aifft i gael ei addysg. Ar ôl dychwelyd i'w dref enedigol, ymroddodd i astudio mathemateg. Mae ei gyfraniadau i'r maes yn niferus, yn amrywio o frasamcan cywir o pi, i ragweld calcwlws a dadansoddiad modern trwy gymhwyso cysyniadau anifeiliaid anfeidrol a'r dull blinder i ddeillio a phrofi'n drylwyr ystod o theoremau geometregol.
Gweld hefyd: Arweinlyfr i Draeth Mylopotas yn IosMae hefyd yn cael y clod am ddylunio peiriannau arloesol megis liferi, pympiau sgriw, a pheiriannau rhyfel amddiffynnol, tra ei fod yn fwyaf enwog am ddarganfod y gyfraith hydrostatig, a elwir weithiau yn 'egwyddor Archimedes', gan nodi bod corff sydd wedi'i drochi mewn hylif yn colli pwysau sy'n hafal i bwysau faint o hylif y mae'n ei ddadleoli.
Pythagoras
Pitagoaras Athronydd Groegaidd Ïonaidd hynafol a sylfaenydd oedd Pythagoras o ysgol athronyddol Pythagoreaniaeth. Wedi'i eni tua 570CC ar ynys Samos, teithiodd i Croton, Sisili, tua 530 CC lle sefydlodd ysgol lle roedd dechreuwyr yn tyngu llw mewn cyfrinachedd ac yn dilynffordd o fyw asgetig, cymunedol. Mae Pythagoras yn arbennig o enwog am y syniad o fetempsychosis, neu “trawsfudiad eneidiau”, sy'n dal bod pob enaid yn anfarwol ac, ar farwolaeth, yn mynd i mewn i gorff newydd.
Mae hefyd yn adnabyddus am lawer o ddarganfyddiadau mathemategol a gwyddonol eraill, megis y musica universalis, theorem Pythagorean, y pum solid rheolaidd, a sfferigrwydd y Ddaear. Dywedir hefyd mai efe oedd y dyn cyntaf i alw ei hun yn athronydd (“cariad doethineb”). Ar y cyfan, cafodd ei athroniaeth effaith aruthrol ar Plato ac Aristotlys, a, thrwyddynt hwy, ar athroniaeth y Gorllewin.
Leonidas
Cofeb i Leonid I a 300 o Spartiaid yn Thermopylae yng Ngwlad Groeg Efallai mai Leonidas I yw'r enwocaf o frenhinoedd Spartan. Cafodd ei eni yn 540 CC ac esgynnodd ar orsedd Spartan tua 489 CC. Ef oedd 17eg brenin y llinach Eto , llinach a honnodd dras o ffigurau mytholegol Heracles a Cadmus . Heb os, cyfraniad pwysicaf Leonidas yw amddiffyn bwlch Thermopylae yn 480 CC, yn erbyn llu Persiaidd oedd yn uwch o ran nifer.
Tra bod y Groegiaid dan ei orchymyn wedi colli’r frwydr hon yn y pen draw, mae eu haberth yn cynnig amser gwerthfawr i ddinas-wladwriaethau Gwlad Groeg drefnu eu hamddiffyniad ar y cyd, tra hefyd yn esiampl ysbrydoledig i’r hoplites Groegaidd a oedd yn dymuno amddiffyn eu mamwlad. yn erbyn ylluoedd goresgynnol, yn profi nad oes unrhyw bris mor uchel i'w dalu er mwyn cynnal eu rhyddid rhag gormes tramor. Y flwyddyn nesaf, llwyddodd y Groegiaid i ddiarddel y Persiaid o Wlad Groeg, tra trosglwyddwyd Leonidas i chwedloniaeth a hanes fel arweinydd y 300 o Spartiaid.
Alexander Fawr
Yn cael ei ystyried yn eang fel un o'r cadlywyddion milwrol mwyaf llwyddiannus mewn hanes, ni ellir gorbwysleisio dylanwad Alecsander. Wedi ei eni yn Pella, Macedon, yn 356 CC, a'i addysgu gan Aristotle ei hun hyd at 16 oed, olynodd ei dad Philip II i orsedd Teyrnas Macedon yn 20 oed.
Yn 334 CC goresgynnodd yr Ymerodraeth Achaemenid, gan ddechrau cyfres o ymgyrchoedd a barhaodd am 10 mlynedd, a thrwy hynny greu un o ymerodraethau mwyaf yr hen fyd, yn ymestyn o Wlad Groeg i ogledd-orllewin India.
Nid oedd hefyd wedi ei orchfygu mewn brwydr, tra bod ei dactegau yn dal i gael eu dysgu mewn ysgolion milwrol hyd heddiw. Mae etifeddiaeth Alexander yn cynnwys, ymhlith eraill, y trylediad diwylliannol a syncretiaeth, a achosodd ei orchfygiadau, megis Greco-Bwdhaeth, a sefydlu llawer o ddinasoedd, yn fwyaf nodedig Alexandria yn yr Aifft.
Llwyddodd ei orchfygiadau i ledaenu’r diwylliant Groegaidd yn Asia a chreu gwareiddiad Hellenistaidd newydd, yr oedd agweddau ohono’n dal i fod yn amlwg yn nhraddodiadau’r Ymerodraeth Fysantaidd yng nghanol y 15fed ganrif OC.
El Greco
Roedd Domenikos Theotokopoulos, a adnabyddir yn fwyaf eang fel El Greco ('Y Groeg'), yn beintiwr, cerflunydd, pensaer ac un o ffigurau blaenllaw'r Dadeni Sbaenaidd. a ddiffiniodd y 15fed a'r 16eg ganrif. Wedi'i eni yn Creta yn 1541, bu'n byw ac yn gweithio yn Fenis, a Rhufain, cyn symud i Toledo, Sbaen, lle bu hyd ei farwolaeth.
Mae'n cael ei ystyried yn eang gan ysgolheigion modern fel rhagflaenydd Mynegiadaeth a Chiwbiaeth, ac fel gweledigaethwr gwirioneddol a oedd yn byw ymhell o flaen ei amser, nad yw'n perthyn i unrhyw ysgol gonfensiynol.
Mae'n arbennig o enwog am ei ffigurau hirfaith, ei bigmentiad ffantasmagoraidd neu weledigaethol yn aml, a'i gyfuniad medrus o'r traddodiad Bysantaidd â phaentio Gorllewinol. Bu gwaith a phersonoliaeth El Greco yn ffynhonnell gyfoethog o ysbrydoliaeth i feirdd a llenorion fel Rainer Maria Rilke a Nikos Kazantzakis.
Nikos Kazantzakis
Awdur anhysbys, Parth cyhoeddus, trwy Wikimedia Tir Comin Yn cael ei ystyried yn eang fel un o gewri llenyddiaeth Roeg Fodern, ganed Nikos Kazantzakis ar ynys Creta ym 1883. Astudiodd y gyfraith yn Athen ac yna athroniaeth o dan Henri Bergson ym Mharis. Yna teithiodd yn helaeth yn Sbaen, Lloegr, Rwsia, yr Aifft, Palestina, a Japan.
Roedd yn awdur toreithiog a chyfrannodd ei waith yn sylweddol at lenyddiaeth Roegaidd. Ei
